Tag: 4 czerwca

Plakat z szeryfem z klasycznego westernu "W samo południe" Freda Zinnemanna, zdjęcia kandydatów z Lechem Wałęsą, afisz z budzikiem i hasłem "Nie śpij, bo cię przegłosują" oraz wpadająca w ucho melodyjka Studia Solidarność stworzyły przyjazną aurę wokół kampanii Komitetu Obywatelskiego przed 35 laty. Jednak o porażce władzy, którą uosabiała PZPR, zdecydowały nie symbole, lecz całkiem konkretna ocena wcześniejszych 45 lat rządów komunistycznych w Polsce.

Odpowiedź na pytanie, jak warto świętować rocznicę 4 czerwca 1989 r. mogłaby brzmieć: bez fanfar, bo ich wtedy zabrakło. Wystarczyła powszechnie rozpoznawalna melodyjka Studia Solidarność. Jeszcze pół roku przyszło czekać na zmianę nazwy państwa z PRL na Rzeczpospolitą Polską. Ponad dwa miesiące - na uformowanie nowej koalicji Solidarności z dawnymi satelitami PZPR: Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym i Stronnictwem Demokratycznym, która po kolejnym miesiącu wyłoniła rząd kierowany przez pierwszego po wojnie niekomunistycznego premiera Tadeusza Mazowieckiego.

Wybory były objęte kontraktem politycznym dopiętym w trakcie rozmów Okrągłego Stołu (6 lutego - 5 kwietnia 1989 r.), ale głosy policzono uczciwie. Nie ma powodu, żeby pomniejszać rangę przełomu, jaki się wówczas dokonał. Po 4 czerwca Polska nigdy już nie była taka jak przedtem. Nie zmieniły tego nawet zwycięstwa SLD w wyborach do Sejmu (1993 i 2001 r.) ani Aleksandra Kwaśniewskiego w prezydenckich (1995 i 2000 r.).

Dawno lekcja płynąca z czerwca 1989 nie była równie aktualna jak teraz gdy o wolne wybory znów trzeba walczyć. Kto wtedy w głosowaniu wziął udział, skorzystał na tym od razu - jak Solidarność, bo wygrała - albo po dwóch latach, jak KPN czy Korwin. Za to kto czerwcowe wybory zbojkotował, trafił do muzeum jak PPN i Solidarność Walcząca.