Na gruzach Warszawy narodziła się nowoczesna polska świadomość: przepełniona przekonaniem, że walce o niepodległość towarzyszyć powinno unikanie masowych ofiar. Z tego przekonania wzięła się pokojowa, ale i zwycięska droga Solidarności z lat 1980-89, a wcześniej jeszcze - rozwaga Października 1956. Zaś z pamięci o cywilnych i wojskowych ofiarach Powstania Warszawskiego - kult bohaterstwa, który uniemożliwił sowietyzację kraju.