4. Części i akcesoria
W Polsce ważniejszą od montażu końcowego częścią sektora motoryzacyjnego jest produkcja części i podzespołów, gdzie działa kilka tysięcy podmiotów. Część z nich to wielkie zakłady, których właścicielami są również międzynarodowe spółki, ale pokaźną i znaczącą grupę stanowią zakłady z polskim kapitałem.
Dzięki temu do polskich zakładów trafiają technologie, a pracownicy zdobywają kwalifikacje. Produkty polskie są wysokiej jakości i praktycznie nie ma dziś na świecie liczącego się producenta, który nie kupowałby części czy podzespołów rodzimej produkcji.
W 2016 r. wartość produkcji sprzedanej całego polskiego przemysłu motoryzacyjnego wyniosła 135,6 mld złotych i był to wzrost aż o 75% wobec 2007 roku. Jednak znacznie szybciej rosła produkcja części i akcesoriów – wartość produkcji sprzedanej tego sektora w 2016 r. wyniosła 77,2 mld zł, co oznaczało blisko 2,5-krotny wzrost w porównaniu z 2007 r. Udział produkcji części i akcesoriów w wartości produkcji całego przemysłu motoryzacyjnego zwiększył się z 42 do 57 procent. Ponad połowa całej produkcji części zamiennych jest eksportowana.

Największą zagraniczną inwestycją w tym segmencie są zakłady koncernu Toyota – działające od 2002 roku zakłady w Wałbrzychu, zdolne wytworzyć 720 tys. skrzyń biegów i 371 tys. silników. Od 2005 roku działają zakłady w Jelczu-Laskowicach k. Wrocławia, mogące produkować 180 tys. silników. Zainwestowano tam ponad 4,5 miliarda złotych, tworząc ponad 2 000 stałych miejsc prac. Jednostki napędowe Toyoty powstają w Polsce od zera, na miejscu działają odlewnie i kuźnie. Gotowe napędy trafiają do zakładów japońskiego koncernu w Wielkiej Brytanii, Francji, Turcji i RPA. Niedawno w fabryce w Wałbrzychu uruchomiono produkcję przekładni hybrydowej dla Toyoty Corolli i C-HR.
Na potrzeby zagranicznych firm pracuje również liczna grupa polskich poddostawców, produkujących na światowym poziomie w konkurencyjnych cenach. Najbardziej znanym polskim producentów jest Inter Groclin, produkujący fotele samochodowe i tapicerki m.in. dla BMW, Mitsubishi, Audi, VW, Opel, Volvo, Suzuki, Mercedes i Porsche. Działają 4 zakłady produkcyjne w Polsce, Niemczech i na Ukrainie. Imponujący wzrost z rzemieślniczego zakładu tapicerskiego założonego przez Zbigniewa Drzymałę w 1977 r. Jednak spółka odczuwa też wahania koniunktury. W 2005 r. zatrudniała 3800 pracowników, gdy obecnie – 1800 osób. W 2008 r. z powodu globalnego kryzysu trzeba było zwolnić 700 pracowników.
Do największych krajowych producentów należą:
- Grupa Boryszew, woj. mazowieckie, części i podzespoły, 2054 mln zł przychodów w 2017 r.
- Solaris Bus, woj. wielkopolskie, autobusy miejskie, międzymiastowe i specjalne oraz tramwaje, 2008 mln zł,
- Grupa Wielton S.A., woj. łódzkie, naczepy, przyczepy i zabudowy, 1597 mln zł,
- Grupa Sanok Rubber S.A., woj. podkarpackie, części i podzespoły, 569 mln zł,
- Bury Sp. z o.o., woj. podkarpackie, systemy telekomunikacyjne, nawigacyjne i sterujące, 508 mln zł,
- Autopart Jacek Bąk, woj. podkarpackie, akumulatory, 347 mln zł,
- Grupa Mangata, woj. śląskie, części i podzespoły, 331 mln
- ZAP Sznajder Batterien S.A., woj. mazowieckie, akumulatory, 301 mln zł,
- Jelcz, woj. dolnośląskie, specjalizowane marki Jelcz, części zamienne, 291 mln zł,
- AC S.A., woj. podlaskie, części i podzespoły, dla motoryzacji, 194 mln zł.
Lista TOP30 największych pod względem przychodów ze sprzedaży producentów z branży motoryzacyjnej z większościowym polskim kapitałem. Ranking przygotowany przez BZ WBK. Z trzydziestu polskich producentów z branży motoryzacyjnej ponad połowa (16) to firmy wytwarzające części i podzespoły.
Wśród polskich przedsiębiorstw dominuje Grupa Boryszew, działająca w sektorze produkcji przewodów oraz plastikowych elementów wyposażenia. Boryszew S.A. przejął kontrolę nad kilkoma zagranicznymi konkurentami, jak Maflow, mającego trzy zakłady (w Tychach i dwa w Chełmku) czy Tensho Poland w Ostaszewie.
Nowe inwestycje
W branży części samochodowych czeka nas w tym roku otwarcie inwestycji Mercedesa w Jaworze w województwie dolnośląskim o wartości 500 mln euro, który stworzy miejsca pracy dla 1000 pracowników. W fabryce będą produkowane czterocylindrowe silniki do samochodów osobowych Mercedes-Benz. Samorząd Jawora sfinansuje przebudowę drogi lokalnej zapewniającej dojazd do działki inwestora, jak również pozostałych terenów 400 ha strefy inwestycyjnej.
W ostatnich latach inwestycje zagraniczne w przemyśle motoryzacyjnym były lokowane przede wszystkim w sektorze części i podzespołów, co umocniło naszą pozycję dostawcy części dla zagranicznych fabryk samochodów (w Niemczech, Czechach, na Słowacji, Węgrzech, we Francji i Wielkiej Brytanii). Korzyści osiągane z tego rodzaju specjalizacji w globalnych łańcuchach wartości są większe niż ze specjalizacji w montażu samochodów, dominującej w innych państwach Grupy Wyszehradzkiej.
Komentarz: w Europie Środkowej panuje bardzo ostra konkurencja, a rządy wielu krajów stosują różne metody, żeby nowe inwestycje trafiły właśnie do nich. Polski rząd powinien robić wiele, by Polska była krajem atrakcyjnym dla nowych inwestorów z zagranicy, ale też by szansę na rozwój miały rodzime firmy motoryzacyjne. Każdy nowy zakład, rozbudowywany lub istniejący, nowa linia produkcyjna powinna być wspierana przez państwo, ponieważ przekładają się na większe zatrudnienie w branżach wysokich technologii i wysokich płac. Zatrudnienie wysoko wyspecjalizowanych pracowników wymaga wyższych płac, więc aby zapobiec czy choćby ograniczyć emigrację, należy podniesienie płac uczynić priorytetem działań rządowych.
Czytaj wszystkie części Tematu “Przemysł Motoryzacyjny w Polsce”:
- Polski przemysł motoryzacyjny
- Cięższe pojazdy to polska specjalność
- Autobusy i naczepy – więcej polskich firm
- Części samochodowe – polska specjalność
- Produkujemy na eksport, ale budzi się popyt krajowy
- Główny zysk: dużo przemysłowych miejsc pracy
- Niska polska wartość dodana i nic do wspólnej kiesy
[Total_Soft_Poll id=”18″]